نقش پیش فرض های متافیزیکی در تحقیقات روان شناسی و علوم تربیتی

چکیده از اوایل قرن بیستم، پژوهش در خصوص نظریه های یادگیری، ادراک، رشد شناختی، هوش، انگیزش و... آغاز شد. پژوهشگران غربی اثبات گرایی را مبنای معرفت شناختی و روش شناختی پژوهش های خود، در حوزه ی روان شناسی و علوم تربیتی قرار دادند. پیش فرض های جدید این پژوهشگران درباره ی ماهیت انسان، به ارایه ی تصویری نارسا از رفتار و منش انسان انجامید. مقاله ی حاضر ضمن تشریح مشکل یاد شده در چند نظریه ی مطرح در حوزه ی روان شناسی و علوم تربیتی پیشنهاد می کند که مبانی هستی شناختی، معرفت شناختی و انسان شناختی این قبیل پژوهش ها ارزیابی و از نتایج آنها، با احتیاط، در جامعه ی اسلامی استفاده شود. استدلال نویسنده این است که حاکمیت اثبات گرایی مبتنی بر سکولاریسم، در نظام تعلیم و تربیت جامعه ی اسلامی از تحقق رسالت اصلی این نظام (تأمین سعادت انسان ها در دو جهان) جلوگیری می کند. پیشنهاد دیگر مقاله آن است که کوشید تا روش شناسی سازگار با آموزه های دینی ابداع و رهنمودهایی برای هدایت فعالیت های تحقیقاتی پژوهشگران در حوزه ی روان شناسی و علوم تربیتی ارایه کرد.